Nederlandse versie hieronder
Earlier, Jeff and I have written various blogs about the importance of soil organic matter and soil life to support thriving, sustainable food production. Soils that have many living organisms hold more carbon and nutrients and can better absorb and retain rainwater, all of which are crucial in these times of a disturbed climate.
But measuring life in soils can be a time-consuming activity depending on what one wants to measure. While bacteria and fungi cannot be seen by the naked eye, ants, grubs and earth worms can.
In one of the training videos that we filmed in Bolivia last February, Eliseo Mamani from the PROINPA Foundation, a science and technology organization, shows us meticulously how you can measure the visible soil organisms with farmers. Using a standardised method to measure soil life is important if you want to evaluate how certain farming practices have an effect on the life of your soil.
One early morning, we pick up Ana Mamani and Rubén Chipana from their homes to take us to a field on the altiplano that has been cultivated for various years and that has not received any organic fertilizer. The farmers of Chiarumani, Patacamaya, about 100 kilometres south of La Paz, have learned through collaborative research that there are more living things in some parts of the field, and fewer in other parts, so they take samples from 3 parts of the field.
With a spade they remove a block of soil 20 centimetres wide, 20 centimetres long and 20 centimetres deep. They carefully put all this soil in a white bag and close it tightly, so that the living things do not escape, because the earthworms and other living things move quickly.
We then drive to another place, where they collect 3 more samples from a field that has received organic fertilizer and where organic vegetables are grown. All samples are put in blue bags, all nicely labelled.
Under the shade of a tree, some more farmers have gathered to start counting the living organisms. One handful of soil at a time, they empty each bag on a plastic tray. As they come across a living creature, they carefully pick it out and report it to Eliseo who takes notes: how many earthworms, how many ants, how many termites, how many beetles, how many spiders and how many grubs.
After an hour, the results are added up and samples compared: there are only many earthworms in the soil from the field that received organic fertilizer. The farmers discuss the findings in group and conclude: If your soil has few living things, you can bring your soil to life by adding animal manure or compost, by leaving crop residues in the field, and not burning them. You can also improve soil life by ploughing less, as ploughing disturbs bacteria, fungi, and animals that add fertility to the soil.
After returning back home from our trip to Bolivia, I am still reflecting on the many things we have learned from farmers and the organisations who do basic, yet relevant research with them, when Marcella points to the fields in front of our office. In March, at the onset of spring, moles are most active. It is striking: the field to the left that hasn’t been ploughed or fertilized for several years has many mole hills. The field on the right is intensively managed and does not have a single mole hill. Ploughing reduces organic matter, which is feed for earthworms. Herbicides and pesticides kill soil life, including earthworms. Also, liquid manure, which is used abundantly across Flanders and the Netherlands, can kill earthworms, especially when cows have received antibiotics and other drugs. Liquid manure may also contain heavy metals used for animal feed, such as zinc and copper.
Earthworms can be counted and used as soil health bioindicators. When done in collaborative research with farmer groups this helps farmers understand how certain farming practices affects the health of their soil and the long-term sustainability of their farm. However, if you don’t have time to go out with a spade to take soil samples, even above ground indicators such as mole hills can offer a quick alternative.
Acknowledgements
The visit to Bolivia to film various farmer-to-farmer training videos, including this one, was made possible with the generous support of the Collaborative Crop Research Program (CCRP) of the McKnight Foundation. Thanks to the Foundation for the Promotion and Research of Andean Products (PROINPA) who introduced us to the communities, and to Eliseo Mamani in particular who led the soil exercises with the farmers for this video.
Related videos
Living windbreaks to protect the soil
Related Agro-Insight blogs
Soil science, different but right
Killing the soil with chemicals (and bringing it back to life)
Commercialising organic inputs
Het leven in de bodem zien
Jeff en ik hebben al eerder verschillende blogs geschreven over het belang van organische stof in de bodem en bodemleven om duurzame voedselproductie te ondersteunen. Bodems met veel levende organismen houden meer koolstof en voedingsstoffen vast en kunnen regenwater beter absorberen en vasthouden, wat allemaal cruciaal is in deze tijden van een verstoord klimaat.
Maar het meten van het leven in de bodem kan een tijdrovende bezigheid zijn, afhankelijk van wat men wil meten. Terwijl bacteriën en schimmels niet met het blote oog te zien zijn, zijn mieren, larven en regenwormen dat wel.
In een van de trainingsvideo’s die we afgelopen februari in Bolivia hebben gefilmd, laat Eliseo Mamani van PROINPA, een wetenschappelijk en technologisch instituut, nauwkeurig zien hoe je samen met boeren de zichtbare bodemorganismen kunt meten. Het gebruik van een gestandaardiseerde methode om het bodemleven te meten is belangrijk als je wilt evalueren welk effect bepaalde landbouwpraktijken hebben op het bodemleven.
Op een vroege ochtend halen we Ana Mamani en Rubén Chipana op van hun huis om ons naar een veld op de altiplano te brengen dat al verschillende jaren wordt bewerkt en waar geen organische meststoffen zijn gebruikt. De boeren van Chiarumani, Patacamaya, ongeveer 100 kilometer ten zuiden van La Paz, hebben door gezamenlijk onderzoek geleerd dat er in sommige delen van het veld meer levende wezens zijn en in andere delen minder, dus nemen ze monsters van 3 delen van het veld.
Met een spade halen ze een blok grond weg van 20 centimeter breed, 20 centimeter lang en 20 centimeter diep. Ze doen al deze grond voorzichtig in een witte zak en sluiten deze goed af, zodat de levende wezens niet kunnen ontsnappen, want de regenwormen en andere levende wezens verplaatsen zich snel.
Daarna rijden we naar een andere plek, waar ze nog 3 monsters verzamelen van een veld dat organische mest heeft gekregen en waar organische groenten worden verbouwd. Alle monsters worden in blauwe zakken gedaan, allemaal netjes gelabeld.
Onder de schaduw van een boom hebben zich nog meer boeren verzameld om te beginnen met het tellen van de levende organismen. Een handvol grond per keer legen ze elke zak op een plastic dienblad. Als ze een levend wezen tegenkomen, pikken ze het er voorzichtig uit en rapporteren het aan Eliseo die aantekeningen maakt: hoeveel regenwormen, hoeveel mieren, hoeveel termieten, hoeveel kevers, hoeveel spinnen en hoeveel engerlingen.
Na een uur worden de resultaten opgeteld en de monsters vergeleken: er zitten alleen veel regenwormen in de grond van het veld dat organische mest heeft gekregen. De boeren bespreken de bevindingen in groep en concluderen: Als je bodem weinig levende wezens heeft, kun je je bodem tot leven brengen door dierlijke mest of compost toe te voegen, door gewasresten op het veld te laten liggen en ze niet te verbranden. Je kunt het bodemleven ook verbeteren door minder te ploegen, want ploegen verstoort bacteriën, schimmels en dieren die vruchtbaarheid aan de bodem toevoegen.
Na terugkomst van onze reis naar Bolivia ben ik nog steeds aan het nadenken over de vele dingen die we hebben geleerd van boeren en de organisaties die samen met hen eenvoudig, maar relevant onderzoek doen, als Marcella naar de velden voor ons kantoor wijst. In maart, aan het begin van de lente, zijn de mollen het actiefst. Het is opvallend: het veld links, dat al een paar jaar niet geploegd of bemest is, heeft veel molshopen. Het veld rechts wordt intensief beheerd en heeft geen enkele molshoop. Door ploegen vermindert het organisch materiaal, dat voedsel is voor regenwormen. Herbiciden en pesticiden doden het bodemleven, waaronder regenwormen. Ook vloeibare mest, die in heel Vlaanderen en Nederland overvloedig wordt gebruikt, kan regenwormen doden, vooral wanneer koeien antibiotica en andere medicijnen hebben gekregen. Vloeibare mest kan ook zware metalen bevatten die worden gebruikt voor diervoeder, zoals zink en koper.
Regenwormen kunnen worden geteld en gebruikt als bio-indicatoren voor de gezondheid van de bodem. Wanneer dit in samenwerking met boerengroepen wordt gedaan, helpt dit boeren te begrijpen hoe bepaalde landbouwpraktijken de gezondheid van hun bodem en de duurzaamheid van hun boerderij op de lange termijn beïnvloeden. Maar indien je geen tijd hebt om bodemmonsters te nemen met een spade, bieden bovengrondse indicatoren zoals molshopen een snel alternatief.
Bekijk de video
Nederlandse versie hieronder
When you ask 5-year-old kids what they want to be when they grow up, many respond veterinarian, pilot, football player, ballerina, or firefighter, depending on where in the world you ask the question. Fortunately, some also say they want to become a farmer, as a young father in Bangalore told me his inspiring story on my recent trip to India.
Naresh N.K. works as a senior administration assistant at the University of Trans-Disciplinary Health Sciences and Technology (TDU), a private university with a unique focus that I have never seen anywhere else in the world. TDU uses modern sciences such as ethnobotany, food technology, medical and veterinary sciences to optimally understand and integrate ancient Indian Ayurvedic wisdom into human and animal health practices, products and policies.
Naresh is involved in an Access Agriculture project, in collaboration with TDU, in which we assess the impact of some of our dairy farmer training videos, translated into the local Kannada language, on farmers’ knowledge and practices, and how this helps to promote natural livestock farming and reduce antibiotic residues in milk. When we meet Naresh in the canteen at 8.30 am, he spontaneously starts to talk about his earlier experiences with video.
“During Covid, buying food at the market became expensive and one didn’t know what chemicals were sprayed on the crop. As I have farmer’s blood running through my veins, even though I moved to the city 20 years ago, I started looking up things on Youtube and began to grow organic food in pots on my terrace. Whenever I needed advice, I also called farmers back home. They always gave me useful tips.”
By filling up buckets with red soil, and mixing it with coconut fibre and home-made vermicompost, Naresh created a healthy, rich soil to grow plants on his terrace. Flicking through his photos on his mobile phone, he shows me one amazing, thriving crop after another: there are tomatoes, green beans, snake gourds, bottle gourds and ridge gourds, sweet potatoes, passion fruit, and even grapes.
“One other reason why I wanted to set up a terrace garden,” Naresh continues, “is that during Covid the schools closed down, so I wanted to do something at home to keep my 4-year-old boy busy, as many kids were just hanging in front of the TV for hours. After we installed the terrace garden, Rishik would often take me by the hand and say: “Come dad, let’s go and water the plants”.”
When I ask Naresh what aspects of the terrace garden his son loves most, without blinking he says: “The birds, bees and other insects that have started to come to our terrace. Rishik observes the birds, collects insects and carefully studies them. It is like a whole new world he is discovering.”
I was really touched by his account. Naresh, a concerned young parent wanting to keep his child busy and feed him healthy, pesticide-free food, was not only able to grow diverse plants in the city, but through his terrace garden also instilled a passion for nature in his child.
Clearly excited about the topic, Naresh continues with twinkling eyes: “This was the first year my son goes to primary school and when the teacher asked the kids what they want to become later in life, my son stood up and surprised all when he answered “make compost and become a farmer”.
Naresh is so pleased with his experience that he will continue to spend quality time with his son planting seeds, watering plants, watching the birds and insects, and harvesting food.
“In a few decades, most of us will live in the cities and there will be few farmers, so those who will know how to grow food will be the kings (and queens) of this world,” he concludes.
School gardens can be a fantastic way to teach kids good attitudes towards the environment and eating healthy food. But Naresh reminded us how important the role of parents is. Parents have an enormous impact in creating an environment that allows their kids to thrive and live up to their dreams. Exposing children at a young age to nature, even if it is just a modest terrace garden in the city, can make a great difference in how people grow up to appreciate healthy food and cherish nature.
Related Agro-Insight blogs
Videos to teach kids good attitudes
Teaching the farmers of tomorrow with videos
Related videos on the Access Agriculture video platform
Teaching agroecology in schools
All training videos in Kannada can be seen here: www.accessagriculture.org/search/all/kn
Liefde voor de natuur
Als je kinderen van 5 jaar vraagt wat ze later willen worden, antwoorden velen dierenarts, piloot, voetballer, ballerina of brandweerman, afhankelijk van waar ter wereld je de vraag stelt. Gelukkig zeggen sommigen ook dat ze boer willen worden, zoals een jonge vader in Bangalore mij zijn inspirerende verhaal vertelde tijdens mijn recente reis naar India.
Naresh N.K. werkt als senior administratief medewerker aan de Universiteit voor Trans-Disciplinaire Gezondheidswetenschappen en Technologie (TDU), een particuliere universiteit met een unieke focus die ik nergens anders ter wereld heb gezien. TDU gebruikt moderne wetenschappen zoals etnobotanie, voedseltechnologie, medische en veterinaire wetenschappen om de oude Indiase Ayurvedische wijsheid optimaal te begrijpen en te integreren in praktijken, producten en beleid voor de gezondheid van mens en dier.
Naresh is betrokken bij een Access Agriculture-project, in samenwerking met TDU, waarin we het effect beoordelen van enkele van onze trainingsvideo’s voor melkveehouders, vertaald in de lokale Kannada-taal, op de kennis en praktijken van boeren, en hoe dit helpt om natuurlijke veehouderij te bevorderen en antibioticaresiduen in melk te verminderen. Als we Naresh om 8.30 uur in de kantine ontmoeten, begint hij spontaan te vertellen over zijn eerdere ervaringen met video.
“Tijdens de Covid werd het kopen van voedsel op de markt duur en wist men niet welke chemicaliën op het gewas werden gespoten. Omdat ik boerenbloed door mijn aderen heb stromen, ook al ben ik 20 jaar geleden naar de stad verhuisd, begon ik dingen op te zoeken op Youtube en begon ik biologisch voedsel te verbouwen in potten op mijn terras. Als ik advies nodig had, belde ik ook boeren thuis. Zij gaven me altijd nuttige tips.”
Door emmers te vullen met rode aarde en die te mengen met kokosvezels en zelfgemaakte vermicompost, creëerde Naresh een gezonde, rijke grond om planten op zijn terras te laten groeien. Bladerend door zijn foto’s op zijn mobiele telefoon laat hij me de ene verbazingwekkende, bloeiende teelt na de andere zien: er zijn tomaten, groene bonen, slangenkalebassen, fles- en ribkalebassen, zoete aardappelen, passievruchten en zelfs druiven.
“Een andere reden waarom ik een terrastuin wilde aanleggen,” vervolgt Naresh, “is dat tijdens Covid de scholen dicht gingen, dus wilde ik thuis iets doen om mijn zoontje van 4 bezig te houden, want veel kinderen hingen urenlang voor de tv. Nadat we de terrastuin hadden aangelegd, nam Rishik me vaak bij de hand en zei: “Kom pap, we gaan de planten water geven.”
Als ik Naresh vraag van welke aspecten van de terrastuin zijn zoon het meest houdt, zegt hij zonder aarzelen: “De vogels, bijen en andere insecten die naar ons terras zijn gekomen. Rishik observeert de vogels, verzamelt insecten en bestudeert ze zorgvuldig. Het is alsof hij een hele nieuwe wereld ontdekt.”
Ik was echt geraakt door zijn verhaal. Naresh, een bezorgde jonge ouder die zijn kind bezig wilde houden en hem gezond, pesticidevrij voedsel wilde geven, was niet alleen in staat om diverse planten in de stad te kweken, maar door zijn terrastuin ook zijn kind een passie voor de natuur bij te brengen.
Naresh is duidelijk enthousiast over het onderwerp en vervolgt met twinkelende ogen: “Dit was het eerste jaar dat mijn zoon naar de lagere school gaat en toen de leraar de kinderen vroeg wat ze later in hun leven wilden worden, stond mijn zoon op en verbaasde iedereen toen hij antwoordde “compost maken en boer worden”.
Naresh is zo blij met zijn ervaring dat hij quality time met zijn zoon zal blijven doorbrengen met het planten van zaden, het water geven van planten, het kijken naar de vogels en insecten, en het oogsten van voedsel.
“Over een paar decennia zullen de meesten van ons in steden wonen en zullen er weinig boeren zijn, dus degenen die weten hoe ze voedsel moeten verbouwen zullen de koningen (en koninginnen) van deze wereld zijn,” besluit hij.
Schooltuinen kunnen een fantastische manier zijn om kinderen een goede houding tegenover het milieu en gezond eten bij te brengen. Maar Naresh herinnerde ons eraan hoe belangrijk de rol van de ouders is. Ouders hebben een enorme invloed op het creëren van een omgeving waarin hun kinderen kunnen gedijen en hun dromen kunnen waarmaken. Kinderen op jonge leeftijd blootstellen aan de natuur, al is het maar een bescheiden terrastuintje in de stad, kan een groot verschil maken in hoe mensen opgroeien om gezonde voeding te waarderen en de natuur te koesteren.
Gerelateerde Agro-Insight blogs
Videos to teach kids good attitudes
Teaching the farmers of tomorrow with videos
Gerelateerde videos op het Access Agriculture video platform
Vea la versión en español a continuación
Shopping can not only be fun, but healthy and educational, as Paul and Marcella and I learned recently while filming a video in Cochabamba, Bolivia.
We visited a stall run by Laura Guzmán, who we have met in a previous blog story. Laura’s stall is so busy that her brother and a cousin help out. They sell the family’s own produce, some from the neighbors, and some they buy wholesale.
The market is clean and open to the light and air. All of the stalls neatly display their vegetables, grains and flowers. While Marcella films, Paul and I stand to one side, keeping out of the shot. Paul is quick to observe that Laura holds up each package of vegetables, explaining them to her customers. One pair of women listen attentively, and then buy several packages before moving on to another stall.
Paul reminds me that we need to interview consumers for this video on selling organic produce, so we approach the two shoppers. As in Ecuador, when we filmed consumers in the market, I was pleasantly surprised how strangers can be quite happy to appear on an educational video.
One of the women, Sonia Pinedo, spoke with confidence into the camera, explaining how she always looks for organic produce. “Organic vegetables are important, because they are not contaminated and they are good for your health.”
“And now you can interview my daughter,” Sonia said, nudging the young woman next to her.
Her daughter, 21-year-old university student, Lorena Quispe, spoke about how important it was to engage young consumers, teaching them to demand chemical-free food. She pointed out that if youth start eating right when they are young, they will not only live longer, but when they reach 60, they will still be healthy, and able to enjoy life. Remarkably, Lorena also pointed out that consumers play a role supporting organic farmers. She had clearly understood that choosing good food also builds communities.
Food shopping is often a way for parents to spend time with their children, and to pass on knowledge about food and healthy living, so that the kids grow up to be thoughtful young adults.
Watch a related video
Creating agroecological markets
DE COMPRAS CON MAMÁ
Jeff Bentley, 5 de febrero del 2023
Ir de compras no sólo puede ser divertido, sino también saludable y educativo, como Paul, Marcella y yo aprendimos hace poco mientras grabábamos un video en Cochabamba, Bolivia.
Visitamos un puesto de ventas de Laura Guzmán, a quien ya conocimos en una historia anterior del blog. El puesto de Laura está tan concurrido que su hermano y un primo la ayudan. Venden los productos de la familia, algunos de los vecinos y otros que compran al por mayor.
El mercado está limpio y abierto a la luz y al aire. Todos los puestos exponen con esmero sus verduras, cereales y flores. Mientras Marcella filma, Paul y yo nos quedamos a un lado, fuera del plano. Paul no tarda en observar que Laura sostiene en alto cada paquete de verduras, explicándoselas a sus clientes. Un par de mujeres escuchan atentamente y compran varios paquetes antes de pasar a otro puesto.
Paul me recuerda que tenemos que entrevistar a los consumidores para este video sobre la venta de productos ecológicos, así que nos acercamos a las dos compradoras. Al igual que en Ecuador, cuando filmamos a los consumidores en el mercado, me sorprendió gratamente que a pesar de que no nos conocen, están dispuestos a salir en un video educativo.
Una de las mujeres, Sonia Pinedo, habla con confianza a la cámara y explica que siempre busca productos ecológicos. “Las verduras ecológicas son importantes, porque no están contaminadas y son buenas para la salud”.
“Y ahora puedes entrevistar a mi hija”, dijo Sonia, dando un codazo a la joven que estaba a su lado.
Su hija, Lorena Quispe, una estudiante universitaria de 21 años, habló de la importancia de involucrar a los jóvenes consumidores, enseñándoles a exigir alimentos libres de productos químicos. Señaló que, si los jóvenes empiezan a comer bien de pequeños, no sólo vivirán más, sino que cuando lleguen a los 60 seguirán estando sanos y podrán disfrutar de la vida. Sorprendentemente, Lorena también señaló que los consumidores juegan un papel de apoyo a los agricultores ecológicos. Había comprendido claramente que elegir buenos alimentos también construye comunidades.
La compra de alimentos suele ser una forma de que los padres pasen tiempo con sus hijos y les transmitan conocimientos sobre alimentación y vida sana, para que los niños se conviertan en jóvenes adultos pensativos.
Vea un video relacionado
Vea la versión en español a continuación
The best way to educate consumers is right at the start, when they are school children.
In early 2021, Roxana Castellón, who works at Agrecol Andes, a Bolivian NGO, began approaching public schools around Cochabamba, asking the directors if they were interested in adding a new topic to their biology curriculum.
Some of them said “No, I have a fixed program I am supposed to follow.” But others agreed to let Roxana approach their biology teachers. Eighteen teachers, in different schools around Cochabamba, agreed to add some lessons on food and where it comes from. Much of that food is doused with agrochemicals, with problems ranging from birth defects in human babies to rivers covered in dead fish.
The course had to be designed locally, because in Bolivia many people believe that pesticides as a first world issue, and that these poisons are barely used here.
Unfortunately, in 2021, the schools were closed because of the Covid lockdown. The 18 teachers gave their class on agroecology virtually, with the help of an expert hired by Agrecol Andes, who presented a PowerPoint online.
The next year, in 2022, when the schools reopened, the teachers were trained to give the class in person, using the PowerPoint. Fourteen of the teachers gave the class. Five of the schools held agroecology fairs where the students made exhibits for the other kids and for some visiting parents. Two schools planted ecological gardens, to put their new knowledge into practice.
Because of that effort, a group of us met recently to honor the teachers, at an awards ceremony with plaques and certificates.
At the event, Roxana spoke briefly about how she is evaluating the teachers’ experience by doing a study of the parents of the school children. She is still compiling the results, but they show that the parents also learned from what their kids studied at school. The parents realized that many of their favorite fruits and vegetables are produced with pesticides, which are harmful to the family’s health, and that it is worth making an effort to eat safer food.
Health, education, agriculture and nutrition are all tightly linked, but modern research-and-development has pulled them apart. Chemical-intensive agriculture appeals to many farmers because it may give higher yields (at least until soils have lost their life and carbon). But farmers will only produce what consumers want to buy and eat. It is time to educate ourselves about the risks to our health and the environment. The schools are the right place to start.
Related Agro-Insight blogs
Better food for better farming
A video about schooling in Peru
Teaching agroecology in schools
Acknowledgements
Thanks to Paul Van Mele and Roxana Castellón for their valuable comments on a previous version of this story. Photo courtesy of Agrecol Andes.
LECCIONES MÁS ALLÁ DEL COLEGIO
Jeff Bentley 18 de diciembre del 2022
La mejor manera de educar a los consumidores es desde el principio, cuando están en el colegio.
A principios de 2021, Roxana Castellón, técnica de Agrecol Andes, una ONG boliviana, se acercó a las escuelas públicas en Cochabamba, preguntando si los directores estaban interesados en añadir un nuevo tema a su currículum de biología.
Algunos dijeron: “No, tengo un programa fijo que debo seguir”. Pero otros aceptaron que Roxana hablara con los profesores de biología. Dieciocho profesores, de distintas escuelas de Cochabamba, aceptaron añadir algunas lecciones sobre los alimentos y su origen. Muchos productos se fumigan con agroquímicos, causando problemas que van desde defectos de nacimiento en bebés humanos hasta ríos cubiertos de peces muertos.
El curso tuvo que diseñarse localmente, porque en Bolivia mucha gente percibe que los plaguicidas son un problema del primer mundo, y que aquí se usan pocos de esos venenos.
Infelizmente, en el 2021, las escuelas estaban cerradas por la cuarentena de Covid. Pero los 18 profesores impartieron su clase sobre agroecología en forma virtual con la ayuda de un experto en el tema, contratado por Agrecol Andes, quien dio un PowerPoint en línea.
Al año siguiente, el 2022, cuando las escuelas se abrieron, se capacitó a los profesores para que ellos mismos pudieran dar la clase en forma presencial, usando el PowerPoint creado por el experto. Catorce de los profesores impartieron el curso en forma presencial. Cinco de las escuelas hicieron ferias de agroecología donde los alumnos informaban a otros estudiantes y a algunos padres de familia que visitaron las ferias. Dos escuelas sembraron huertos ecológicos para poner su nuevo conocimiento en práctica.
Por todo eso, un grupo de nosotros nos reunimos recientemente para rendirles homenaje a los profesores, en una ceremonia de entrega de premios con placas y certificados.
En el acto, Roxana habló brevemente de cómo ella está evaluando la experiencia de los profesores mediante un estudio de los padres de los alumnos. Todavía está recopilando los resultados, pero muestran que los padres también aprendieron de lo que sus hijos estudiaron en la escuela. Los padres se dieron cuenta de que muchas de sus frutas y verduras favoritas se producen con plaguicidas, que perjudican la salud de la familia, y por eso hay que hacer un esfuerzo por comer alimentos más seguros.
La salud, la educación, la agricultura y la nutrición están estrechamente vinculadas, pero la investigación y el desarrollo modernos las han separado. A veces la agricultura basada en los químicos atrae a los agricultores porque puede dar mayores rendimientos (al menos hasta que los suelos hayan perdido su vida y su carbono). Pero los agricultores sólo producirán lo que los consumidores quieran comprar y comer. Es hora de educarnos sobre los riesgos para nuestra salud y el medio ambiente. Las escuelas son el lugar adecuado para empezar.
Previamente en el blog de Agro-Insight
Mejor comida, mejor agricultura
Un video del Peru
Enseñar la agroecología en las escuelas
Agradecimientos
Gracias a Paul Van Mele y Roxana Castellón por sus valiosos comentarios sobre una versión previa de este relato. Foto cortesía de Agrecol Andes.
Nederlandse versie hieronder
In an earlier blog, we wrote how indigenous women in Ecuador were trained by a theatre coach to improve their customer relations when marketing their fresh food at an agroecological fair. During our annual Access Agriculture staff meeting, this year in Cairo, Egypt, we learned about other creative ways to build rural women’s skills and confidence.
One afternoon, our local colleague, Laura Tabet who co-founded the NGO Nawaya about a decade ago, invites us all to visit Nawaya’s Kitchen Training Centre. None of us has a clue as to what to expect. Walking through the gate, we are in for one surprise after the next.
Various trees and shrubs border the green grass on which a very long table is installed. Additional shade is provided by a ramada of woven reeds from nearby wetlands. The table is covered with earthenware pots containing a rich diversity of dishes, all unknown to us. “One of our policies is to avoid plastics as much as possible in whatever we do with food,” explains Laura. But before the feast starts, we are invited to have a look at the kitchen.
Hadeer Ahmed Ali, a warmly smiling staff of Nawaya, guides the 20 visitors from Access Agriculture into the spacious kitchen in the building at the back end of the garden. Several rural women are frantically putting small earthen pots in and out of the oven, while others add the last touches to some fresh salads with cucumber and parsley. The kitchen with its stainless steel and tiled working space is immaculate and the dozen women all wear the same, yellow apron. Their group spirit is clear to see.
We are all separated from the cooking area by a long counter. When Hadeer translates our questions into Arabic, the rural women respond with great enthusiasm. One is holding a camera and takes photos of us while we interact with her colleagues. It is hard to imagine that some of these women had never left their village until a year and a half ago, when Nawaya started its Kitchen Training Centre.
Later on, Laura tells me that each woman is from a different village and is specialised in a specific dish: “We want each of them to develop their own product line, without having to deal with competition from within their own village. While the basis are traditional recipes, we also innovate by experimenting with new ingredients and flavours to appeal to urban consumers.”
The women source from local farmers who grow organic food, and cater for various events and groups. In the near future, they also want to grow some of their own vegetables and sell their own branded products to local shops, restaurants and even deliver to Cairo.
The women have sharpened their communication skills by regularly interacting with groups of school children from Cairo. But becoming confident to interact with foreigners and tourists from all over the world is a different thing. Hence Nawaya engaged Rasha Fam, who studied tourism and runs her own business. She taught the women how to interact with tourists. Unfortunately, it is against Egyptian law to bring foreign tourists to places like this, because tour operators can only take tourists to places that are on the official list of tourist destinations. The tourism industry in Egypt is a strictly regulated business.
Rasha also confirms what we had seen: these rural women are genuine and when given the opportunity it brings out the best of them. The training program helped women calculate costs, standardise recipes, host guests and deliver hands on activities in the farm and the kitchen.
When we walk out of the Kitchen Training Centre, a few women are baking fresh baladi bread (traditional Egyptian flatbread) in a large gas oven set up in the garden. Large wooden trays display the dough balls on a thin layer of flour. One of the ladies skilfully inserts her fingers under a ball to transfer it to a slated paddle-shaped tool made from palm fronds (locally called mathraha). When she slightly throws the flat balls up, she gives the mathraha a small turn to the left. With each movement the ball becomes flatter and flatter until the right size is obtained. With a decisive movement she then transfers the flatbreads into the oven.
Nandini, our youngest colleague from India is excited to give it a try. Soon also Vinjeru from Malawi and Salahuddin from Bangladesh line up to get this experience. We all have a good laugh when we see how our colleagues struggle to do what they just observed. It is a good reminder that something that may look easy can in fact be rather difficult when doing it the first time, and that perfection comes with practice.
Our appetite raised, we all take place around the table, vegetarians on one side. The dishes reveal such a great diversity of food. It is not every day that one has a chance to eat buffalo and camel meat, so tender that they surprise many of us. The vegetarians are delighted with green wheat and fresh pea stews.
Promoting traditional food cultures can be done in many different ways. What we learned from Nawaya is that when done in an interactive way it helps to build bridges between generations and cultures. People are unique among vertebrates in that we share food. Eating and cooking together can be a fun, cross-cultural experience.
Whether people come from the capital in their own country, or from places across the world, they love to interact with rural women to experience what it takes to prepare real food. Nawaya’s Kitchen Training Centre has clearly found the right ingredients to boost people’s awareness about healthy local food cultures.
Related blogs
Related videos
Making a business from home raised chicks
Working together for healthy chicks
Het keukenopleidingscentrum
In een eerdere blog schreven we hoe inheemse vrouwen in Ecuador door een theatercoach werden getraind om hun klantrelaties te verbeteren bij het vermarkten van hun verse voedsel op een agro-ecologische markt. Tijdens onze jaarlijkse Access Agriculture stafvergadering, dit jaar in Caïro, Egypte, leerden we over andere creatieve manieren om vaardigheden en vertrouwen van plattelandsvrouwen op te bouwen.
Op een middag nodigt onze lokale collega, Laura Tabet, die ongeveer tien jaar geleden de NGO Nawaya mede oprichtte, ons allemaal uit voor een bezoek aan Nawaya’s Kitchen Training Centre. Niemand van ons weet wat hij kan verwachten. Als we door de poort lopen, wacht ons de ene verrassing na de andere.
Verschillende bomen en struiken omzomen het groene gras waarop een zeer lange tafel staat. Een pergola van riet uit de nabijgelegen wetlands zorgt voor extra schaduw. De tafel is gedekt met aardewerken potten die een rijke verscheidenheid aan gerechten bevatten, allemaal onbekend voor ons. “Een van onze beleidslijnen is om zoveel mogelijk plastic te vermijden bij alles wat we met voedsel doen,” legt Laura uit. Maar voordat het feest begint, worden we uitgenodigd om een kijkje te nemen in de keuken.
Hadeer Ahmed Ali, een hartelijk lachende medewerkster van Nawaya, leidt de 20 bezoekers van Access Agriculture binnen in de ruime keuken in het gebouw achterin de tuin. Verschillende plattelandsvrouwen zijn verwoed bezig kleine aarden potjes in en uit de oven te halen, terwijl anderen de laatste hand leggen aan enkele verse salades met komkommer en peterselie. De keuken met zijn roestvrijstalen en betegelde werkruimte is onberispelijk en de twaalf vrouwen dragen allemaal hetzelfde gele schort. Hun groepsgeest is duidelijk te zien.
We zijn allemaal gescheiden van het kookgedeelte door een lange toonbank. Als Hadeer onze vragen in het Arabisch vertaalt, reageren de plattelandsvrouwen met groot enthousiasme. Eén houdt een camera vast en neemt foto’s van ons terwijl wij met haar collega’s omgaan. Het is moeilijk voor te stellen dat sommige van deze vrouwen nooit hun dorp hadden verlaten tot anderhalf jaar geleden, toen Nawaya zijn Kitchen Training Centre begon.
Later vertelt Laura me dat elke vrouw uit een ander dorp komt en gespecialiseerd is in een specifiek gerecht: “We willen dat ieder van hen zijn eigen productlijn ontwikkelt, zonder dat ze te maken krijgen met concurrentie uit hun eigen dorp. Hoewel de basis traditionele recepten zijn, innoveren we ook door te experimenteren met nieuwe ingrediënten en smaken om stedelijke consumenten aan te spreken.”
De vrouwen kopen in bij lokale boeren die biologisch voedsel verbouwen, en verzorgen de catering voor verschillende evenementen en groepen. In de nabije toekomst willen ze ook enkele van hun eigen groenten kweken en hun eigen merkproducten verkopen aan lokale winkels, restaurants en zelfs leveren aan Caïro.
De vrouwen hebben hun communicatievaardigheden aangescherpt door regelmatige interactie met groepen schoolkinderen uit Caïro. Maar vertrouwen krijgen in de omgang met buitenlanders en toeristen uit de hele wereld is iets anders. Daarom heeft Nawaya Rasha Fam aangetrokken, die toerisme heeft gestudeerd en een eigen bedrijf leidt. Zij heeft de vrouwen geleerd hoe ze met toeristen moeten omgaan. Helaas is het tegen de Egyptische wet om buitenlandse toeristen naar dit soort plaatsen te brengen, omdat touroperators toeristen alleen naar plaatsen mogen brengen die op de officiële lijst van toeristische bestemmingen staan. De toeristische industrie in Egypte is een streng gereguleerde business.
Rasha bevestigt ook wat we hadden gezien: deze plattelandsvrouwen zijn oprecht en wanneer ze de kans krijgen, komt het beste in hen naar boven. Het trainingsprogramma hielp de vrouwen bij het berekenen van kosten, het standaardiseren van recepten, het ontvangen van gasten en het uitvoeren van praktische activiteiten op de boerderij en in de keuken.
Als we het Kitchen Training Centre uitlopen, bakken enkele vrouwen vers baladi-brood (een traditioneel Egyptisch plat brood) in een grote gasoven die in de tuin staat opgesteld. Op grote houten schalen liggen de deegballen op een dun laagje bloem. Een van de dames steekt behendig haar vingers onder een bal om deze over te brengen op een schoepvormig werktuig van palmbladeren (plaatselijk mathraha genoemd). Wanneer ze de platte ballen lichtjes omhoog gooit, geeft ze de mathraha een kleine draai naar links. Met elke beweging wordt de bal platter en platter tot de juiste maat is bereikt. Met een kordate beweging schuift ze dan de platte broden in de oven.
Nandini, onze jongste collega uit India, is enthousiast om het te proberen. Al snel staan ook Vinjeru uit Malawi en Salahuddin uit Bangladesh in de rij om deze ervaring op te doen. We moeten allemaal lachen als we zien hoe onze collega’s worstelen om te doen wat ze net hebben gezien. Het is een goede herinnering aan het feit dat iets dat er gemakkelijk uitziet in feite nogal moeilijk kan zijn als je het de eerste keer doet, en dat perfectie komt met oefening.
Onze eetlust is opgewekt, we nemen allemaal plaats rond de tafel, vegetariërs aan de ene kant. De gerechten tonen een grote verscheidenheid aan voedsel. Men krijgt niet elke dag de kans om buffel- en kamelenvlees te eten, dat zo mals is dat het velen van ons verrast. De vegetariërs zijn blij met groene tarwe en verse erwtenstoofpotten.
Het bevorderen van traditionele eetculturen kan op verschillende manieren gebeuren. Wat we van Nawaya hebben geleerd is dat wanneer het op een interactieve manier gebeurt, het helpt om bruggen te slaan tussen generaties en culturen. Mensen zijn uniek onder de gewervelde dieren omdat we voedsel delen. Samen eten en koken kan een leuke, interculturele ervaring zijn.
Of mensen nu uit de hoofdstad van hun eigen land komen, of van plaatsen over de hele wereld, ze houden van interactie met plattelandsvrouwen om te ervaren wat er nodig is om echt voedsel te bereiden. Nawaya’s Kitchen Training Centre heeft duidelijk de juiste ingrediënten gevonden om mensen bewust te maken van gezonde lokale voedselculturen.
Gerelateerde blogs
Gerelateerde videos
