Vea la versión en español a continuación
Farmers like insecticides because they are quick, easy to use, and fairly cheap, especially if you ignore the health risks.
Fortunately, alternatives are emerging around the world. Entomologists are developing traps made of pheromones, the smells that guide insects to attack, or congregate or to mate. Each species has its own sex pheromone, which researchers can isolate and synthesize. Insects are so attracted to sex pheromones that they can even be used to make traps.
I had seen pheromone traps before, on small farms in Nepal, so I was pleased to see two varieties of pheromone traps in Bolivia.
Paul and Marcella and I were filming a video for farmers on the potato tuber moth, a pest that gets into potatoes in the field and in storage. Given enough time, the larvae of the little tuber moths will eat a potato into a soggy mass of frass.
We visited two farms with Juan Almanza, a talented agronomist who is helping farmers try pheromone traps, among other innovations.
A little piece of rubber is impregnated with the sex pheromone that attracts the male tuber moth. The rubber is hung from a wire inside a plastic trap. One type of trap is like a funnel, where the moths can fly in, but can’t get out again. The males are attracted to the smell of a receptive female, but are then locked in a trap with no escape. They never mate, and so the females cannot lay eggs.
Farmers Pastor Veizaga and Irene Claros showed us traps they had made at home, using an old bottle of cooking oil. The bottle is filled partway with water and detergent. The moth flies around the bait until it stumbles into the detergent water, and dies.
All of the farmers we met were impressed with these simple traps and how many moths they killed. A few of these safe, inexpensive traps, hanging in a potato storage area, could be part of the solution to protecting the potato, loved around the world by people and by moths alike. The pheromone trap could give the farmers a chance to outsmart the moths, without insecticides. But the farmers can’t adopt pheromone traps on their own; it has to be a social effort.
Some ten years previously, pheromone baits were distributed to anyone in Colomi who wanted one. As Juan Almanza explained to me, the mayor’s office announced on the radio that people would receive bait if they took an empty plastic jug to the plant clinic, which operated every Thursday at the weekly fair in the municipal market. Oscar DÃaz, who then ran the plant clinic for Proinpa, gave pheromone bait, valued at 25 Bs. (about $3.60), to hundreds of people. Farmers made the traps and used them for years. It may take five years or more for the pheromone to be exhausted from the bait.
Now, only a handful of households in Colomi still use the traps. But most farmers there do spray agrochemicals. Agrochemicals and their alternatives compete in an unfair contest, due in part to policy failure and profit motive. If pesticide shops all closed and farmers did not know where to buy more insecticide, its use would fall off quickly.
Had the municipal government periodically sold pheromone bait to farmers, they might still be making and using the traps.
During Covid, we all learned about supply chains. Sometimes, appropriate tools for agroecology, like pheromone traps, also rely on supplies from outside the farm community.  Manufacturers, distributors, and local government can all be part of this supply chain. Farmers can’t do it on their own.
Acknowledgment
Juan Almanza works for the Proinpa Foundation. He and Paul Van Mele read and commented on a previous version of this story.
Related Agro-Insight blogs
The best knowledge is local and scientific
LAS TRAMPAS DE FEROMONAS SON SOCIALES
Jeff Bentley, 26 de marzo del 2023
A los agricultores les gustan los insecticidas porque son rápidos, fáciles de usar y bastante baratos, sobre todo si se ignoran los riesgos para la salud.
Afortunadamente, están surgiendo alternativas en todo el mundo. Los entomólogos están desarrollando trampas de feromonas, los olores que guÃan a los insectos para atacar, congregarse o aparearse. Cada especie tiene su propia feromona sexual, que los investigadores pueden aislar y sintetizar. Los insectos se sienten tan atraÃdos por las feromonas sexuales que se los puede usar para hacer trampas.
Yo habÃa visto trampas de feromonas antes, usadas en la agricultura familiar en Nepal, asà que me alegró ver dos variedades de trampas de feromonas en Bolivia.
Paul, Marcella y yo estábamos filmando un vÃdeo para agricultores sobre la polilla de la papa, una plaga que se mete en las papas en el campo y en almacén. Con el suficiente tiempo, las larvas de la pequeña polilla de la papa se comen una papa hasta convertirla en una masa de excremento.
Visitamos dos familias con Juan Almanza, un agrónomo de talento que está ayudando a los agricultores a probar trampas de feromonas, entre otras innovaciones.
Se impregna un trocito de goma con la feromona sexual que atrae al macho de la polilla de la papa. La goma se cuelga de un alambre dentro de una trampa de plástico. Un tipo de trampa es como un embudo, donde las polillas pueden entrar volando, pero no pueden salir. Los machos se sienten atraÃdos por el olor de una hembra receptiva, pero entonces quedan encerrados en una trampa sin salida. Nunca se aparean, asà que las hembras no pueden poner huevos.
Agricultores Pastor Veizaga e Irene Claros nos enseñaron trampas que habÃan hecho en casa, usando un viejo bidón de aceite de cocina. La botella se llena hasta la mitad con agua y detergente. La polilla vuela alrededor del cebo hasta que tropieza con el agua del detergente y muere.
Todos los agricultores que conocimos quedaron impresionados con estas sencillas trampas y con la cantidad de polillas que mataban. Unas pocas de estas trampas seguras y baratas, colgadas en un almacén de papas, podrÃan ser parte de la solución para proteger la papa, amada en todo el mundo tanto por la gente como por las polillas. La trampa de feromonas podrÃa dar a los agricultores la oportunidad de engañar a las polillas, sin insecticidas. Pero los agricultores no pueden adoptar las trampas de feromonas por sà solos; tiene que ser un esfuerzo social.
Hace unos diez años, en Colomi se distribuyeron cebos de feromonas a todos que querÃan tener uno. Según Juan Almanza me explicó, la alcaldÃa anunciaba por la radio que la gente recibirÃa cebos si llevaba un bidón de plástico vacÃa a la clÃnica de plantas, que funcionaba todos los jueves en la feria semanal, en el mercado municipal. Oscar DÃaz, que entonces dirigÃa la clÃnica de plantas de Proinpa, entregó cebos de feromonas, valorados en 25 Bs. (unos $3,60), a cientos de personas. Los agricultores fabricaron las trampas y las usaron durante años. El cebo puede mantener su feromona durante unos cinco años o más antes de que se agote.
Ahora, pocos hogares de Colomi siguen usando las trampas. Pero la mayorÃa de los agricultores si fumigan agroquÃmicos. Los agroquÃmicos y sus alternativas compiten en una competencia desleal, debida en parte al fracaso de las polÃticas y los intereses de lucro. Si todas las tiendas de plaguicidas cerraran sus puertas y los agricultores no supieran dónde comprar más insecticida, su uso caerÃa rápidamente.
Si la alcaldÃa hubiera vendido periódicamente cebos con feromonas a los agricultores, quizá seguirÃan haciendo y usando las trampas.
Durante Covid, todos aprendimos acerca de las cadenas de suministro. A veces, las herramientas adecuadas para la agroecologÃa, como las trampas de feromonas, también dependen de insumos externos a la comunidad agrÃcola. Los fabricantes, los distribuidores y la administración local pueden formar parte de esta cadena de suministro. Los agricultores no pueden hacerlo solos.
Agradecimiento
Juan Almanza trabaja para la Fundación Proinpa. Él y Paul Van Mele leyeron y comentaron sobre una versión previa de esta historia.
Related Agro-Insight blogs
Nederlandse versie hieronder
When you ask 5-year-old kids what they want to be when they grow up, many respond veterinarian, pilot, football player, ballerina, or firefighter, depending on where in the world you ask the question. Fortunately, some also say they want to become a farmer, as a young father in Bangalore told me his inspiring story on my recent trip to India.
Naresh N.K. works as a senior administration assistant at the University of Trans-Disciplinary Health Sciences and Technology (TDU), a private university with a unique focus that I have never seen anywhere else in the world. TDU uses modern sciences such as ethnobotany, food technology, medical and veterinary sciences to optimally understand and integrate ancient Indian Ayurvedic wisdom into human and animal health practices, products and policies.
Naresh is involved in an Access Agriculture project, in collaboration with TDU, in which we assess the impact of some of our dairy farmer training videos, translated into the local Kannada language, on farmers’ knowledge and practices, and how this helps to promote natural livestock farming and reduce antibiotic residues in milk. When we meet Naresh in the canteen at 8.30 am, he spontaneously starts to talk about his earlier experiences with video.
“During Covid, buying food at the market became expensive and one didn’t know what chemicals were sprayed on the crop. As I have farmer’s blood running through my veins, even though I moved to the city 20 years ago, I started looking up things on Youtube and began to grow organic food in pots on my terrace. Whenever I needed advice, I also called farmers back home. They always gave me useful tips.â€
By filling up buckets with red soil, and mixing it with coconut fibre and home-made vermicompost, Naresh created a healthy, rich soil to grow plants on his terrace. Flicking through his photos on his mobile phone, he shows me one amazing, thriving crop after another: there are tomatoes, green beans, snake gourds, bottle gourds and ridge gourds, sweet potatoes, passion fruit, and even grapes.
“One other reason why I wanted to set up a terrace garden,†Naresh continues, “is that during Covid the schools closed down, so I wanted to do something at home to keep my 4-year-old boy busy, as many kids were just hanging in front of the TV for hours. After we installed the terrace garden, Rishik would often take me by the hand and say: “Come dad, let’s go and water the plantsâ€.â€
When I ask Naresh what aspects of the terrace garden his son loves most, without blinking he says: “The birds, bees and other insects that have started to come to our terrace. Rishik observes the birds, collects insects and carefully studies them. It is like a whole new world he is discovering.â€
I was really touched by his account. Naresh, a concerned young parent wanting to keep his child busy and feed him healthy, pesticide-free food, was not only able to grow diverse plants in the city, but through his terrace garden also instilled a passion for nature in his child.
Clearly excited about the topic, Naresh continues with twinkling eyes: “This was the first year my son goes to primary school and when the teacher asked the kids what they want to become later in life, my son stood up and surprised all when he answered “make compost and become a farmerâ€.
Naresh is so pleased with his experience that he will continue to spend quality time with his son planting seeds, watering plants, watching the birds and insects, and harvesting food.
“In a few decades, most of us will live in the cities and there will be few farmers, so those who will know how to grow food will be the kings (and queens) of this world,†he concludes.
School gardens can be a fantastic way to teach kids good attitudes towards the environment and eating healthy food. But Naresh reminded us how important the role of parents is. Parents have an enormous impact in creating an environment that allows their kids to thrive and live up to their dreams. Exposing children at a young age to nature, even if it is just a modest terrace garden in the city, can make a great difference in how people grow up to appreciate healthy food and cherish nature.
Related Agro-Insight blogs
Videos to teach kids good attitudes
Teaching the farmers of tomorrow with videos
Related videos on the Access Agriculture video platform
Teaching agroecology in schools
All training videos in Kannada can be seen here: www.accessagriculture.org/search/all/kn
Liefde voor de natuur
Als je kinderen van 5 jaar vraagt wat ze later willen worden, antwoorden velen dierenarts, piloot, voetballer, ballerina of brandweerman, afhankelijk van waar ter wereld je de vraag stelt. Gelukkig zeggen sommigen ook dat ze boer willen worden, zoals een jonge vader in Bangalore mij zijn inspirerende verhaal vertelde tijdens mijn recente reis naar India.
Naresh N.K. werkt als senior administratief medewerker aan de Universiteit voor Trans-Disciplinaire Gezondheidswetenschappen en Technologie (TDU), een particuliere universiteit met een unieke focus die ik nergens anders ter wereld heb gezien. TDU gebruikt moderne wetenschappen zoals etnobotanie, voedseltechnologie, medische en veterinaire wetenschappen om de oude Indiase Ayurvedische wijsheid optimaal te begrijpen en te integreren in praktijken, producten en beleid voor de gezondheid van mens en dier.
Naresh is betrokken bij een Access Agriculture-project, in samenwerking met TDU, waarin we het effect beoordelen van enkele van onze trainingsvideo’s voor melkveehouders, vertaald in de lokale Kannada-taal, op de kennis en praktijken van boeren, en hoe dit helpt om natuurlijke veehouderij te bevorderen en antibioticaresiduen in melk te verminderen. Als we Naresh om 8.30 uur in de kantine ontmoeten, begint hij spontaan te vertellen over zijn eerdere ervaringen met video.
“Tijdens de Covid werd het kopen van voedsel op de markt duur en wist men niet welke chemicaliën op het gewas werden gespoten. Omdat ik boerenbloed door mijn aderen heb stromen, ook al ben ik 20 jaar geleden naar de stad verhuisd, begon ik dingen op te zoeken op Youtube en begon ik biologisch voedsel te verbouwen in potten op mijn terras. Als ik advies nodig had, belde ik ook boeren thuis. Zij gaven me altijd nuttige tips.”
Door emmers te vullen met rode aarde en die te mengen met kokosvezels en zelfgemaakte vermicompost, creëerde Naresh een gezonde, rijke grond om planten op zijn terras te laten groeien. Bladerend door zijn foto’s op zijn mobiele telefoon laat hij me de ene verbazingwekkende, bloeiende teelt na de andere zien: er zijn tomaten, groene bonen, slangenkalebassen, fles- en ribkalebassen, zoete aardappelen, passievruchten en zelfs druiven.
“Een andere reden waarom ik een terrastuin wilde aanleggen,” vervolgt Naresh, “is dat tijdens Covid de scholen dicht gingen, dus wilde ik thuis iets doen om mijn zoontje van 4 bezig te houden, want veel kinderen hingen urenlang voor de tv. Nadat we de terrastuin hadden aangelegd, nam Rishik me vaak bij de hand en zei: “Kom pap, we gaan de planten water geven.”
Als ik Naresh vraag van welke aspecten van de terrastuin zijn zoon het meest houdt, zegt hij zonder aarzelen: “De vogels, bijen en andere insecten die naar ons terras zijn gekomen. Rishik observeert de vogels, verzamelt insecten en bestudeert ze zorgvuldig. Het is alsof hij een hele nieuwe wereld ontdekt.”
Ik was echt geraakt door zijn verhaal. Naresh, een bezorgde jonge ouder die zijn kind bezig wilde houden en hem gezond, pesticidevrij voedsel wilde geven, was niet alleen in staat om diverse planten in de stad te kweken, maar door zijn terrastuin ook zijn kind een passie voor de natuur bij te brengen.
Naresh is duidelijk enthousiast over het onderwerp en vervolgt met twinkelende ogen: “Dit was het eerste jaar dat mijn zoon naar de lagere school gaat en toen de leraar de kinderen vroeg wat ze later in hun leven wilden worden, stond mijn zoon op en verbaasde iedereen toen hij antwoordde “compost maken en boer worden”.
Naresh is zo blij met zijn ervaring dat hij quality time met zijn zoon zal blijven doorbrengen met het planten van zaden, het water geven van planten, het kijken naar de vogels en insecten, en het oogsten van voedsel.
“Over een paar decennia zullen de meesten van ons in steden wonen en zullen er weinig boeren zijn, dus degenen die weten hoe ze voedsel moeten verbouwen zullen de koningen (en koninginnen) van deze wereld zijn,” besluit hij.
Schooltuinen kunnen een fantastische manier zijn om kinderen een goede houding tegenover het milieu en gezond eten bij te brengen. Maar Naresh herinnerde ons eraan hoe belangrijk de rol van de ouders is. Ouders hebben een enorme invloed op het creëren van een omgeving waarin hun kinderen kunnen gedijen en hun dromen kunnen waarmaken. Kinderen op jonge leeftijd blootstellen aan de natuur, al is het maar een bescheiden terrastuintje in de stad, kan een groot verschil maken in hoe mensen opgroeien om gezonde voeding te waarderen en de natuur te koesteren.
Gerelateerde Agro-Insight blogs
Videos to teach kids good attitudes
Teaching the farmers of tomorrow with videos
Gerelateerde videos op het Access Agriculture video platform
Vea la versión en español a continuación
Nederlandse versie hieronder
While making a farmer training video recently in Bolivia, we showed the community one of our previous videos. This turned out to be a useful way to help farmers understand the format of the video and how it will be produced. It also added motivation for farmers to join.
When we arrive at the village of Chigani Alto, on the shores of Lake Titicaca, at an altitude of 4,000 meters, 18 members of the local farmer association have gathered at the small building that displays a signboard saying it is a research and training centre on biological inputs. Compared to the factory we visited earlier (see blog: Commercialising biological inputs), the 2 small rooms do not immediately display any sophisticated equipment. Next door, a well-kept picturesque church indicates this is a small community.
The community members bring lunch. The style is a bit like a picnic, called apthapi in Aymara, mostly traditional dishes in their woven blankets.
As they open up their blankets on the tables, we see boiled maize on the cob, boiled cassava and native potatoes, chuño (rehydrated, freeze-dried potatoes), pieces of plantain in the skin, and a chuño version of oca, an Andean tuber. Some people brought broad beans, either green or brown ones that had been dried on the plant. A few prepared some salsa of tomatoes with pieces of fresh cheese. Others made traditional pancakes from mashed potatoes with pieces of onions and some other vegetables. What a delightful way to strengthen ties between community members.
Just as we are finishing this culinary feast, it starts to hail, and judging by the blackness of the sky it will not stop in the next hour. Jeff suggests that, while we wait for the weather to clear, we can watch a video in Aymara, the local language spoken in this part of the country. The hail on the corrugated sheets of the roof, however, drowns out the sound from his laptop.
Fernando Villca, the young president of the farmers’ association, suggests that we all move to the small room of the training centre, as there they have an insulated roof and a speaker system. With a little help from Roly Cota (the extensionist from Prosuco), they figure out how to connect with the laptop to the speaker via Bluetooth. Young people are clearly tech-savvy wherever we go.
From start to finish, the women and men are completely captivated by the video on living barriers. They recognise the t’ola, a group of local shrubs that the farmers in the video multiply from seed, and how they then plant them in hedges to protect their soil from wind erosion. After the video, our audience immediately starts to discuss between themselves, and then turn to Jeff: “Show us another one.â€
In the meantime, the weather has cleared and Roly Cota urges us to start with the filming. He promises the farmers to screen more videos for them in Aymara on his next visit, when he will also show people how to navigate the video platform from Access Agriculture, where farmers can watch over a hundred training videos in Spanish. There is nothing more powerful than clearly articulated demand from farmers.
When Roly asks who is willing to join the filming activities the next few days, all the farmers volunteer and a few ask to be interviewed in front of the camera.
At the end of the second day, all farmers who happily participated want to know when the video will be on the internet. “We cannot wait to become world famous,†laughs Juana MartÃnez, who has seen the benefits of organic foliar sprays on her potatoes. She clearly wants to become a fervent ambassador of home-made, biofertilizer.
Related Agro-Insight blogs
Language or dialect? It’s complicated
Watch related videos on the Access Agriculture video platform
Healthier crops with good micro-organisms
Organic biofertilizer in liquid and solid form
Good microbes for plants and soil
Vermiwash: an organic tonic for crops
Besides videos in English, www.accessagriculture.org has more than 100 videos in Spanish, and various in Aymara and Quechua.
Acknowledgement
The video on biofertilizer has been developed with funding from the McKnight Foundation’s Collaborative Crop Research Program (CCRP).
Ver videos con agricultores
Mientras grabábamos un video de formación para agricultores en Bolivia, mostramos a la comunidad uno de nuestros videos anteriores. Esto resultó ser una forma útil de ayudar a los agricultores a entender el formato del video y cómo se producirÃa. También sirvió para motivarles a participar.
Cuando llegamos a la comunidad de Chigani Alto, a orillas del lago Titicaca, a 4.000 metros de altitud, 18 miembros de la asociación local de agricultores se habÃan reunido en el pequeño edificio que luce un cartel que dice que es un centro de innovación y capacitación sobre insumos biológicos. En comparación con la fábrica que visitamos antes (véase el blog: Comercialización de insumos biológicos), las 2 pequeñas salas no lucÃan ningún equipo sofisticado. Al lado, una pintoresca iglesia bien cuidada indica que se trata de una pequeña comunidad.
Los miembros de la comunidad traen el almuerzo. El estilo es un poco como un picnic, llamado apthapi en aymara, en su mayorÃa platos tradicionales en aguayos, o mantas tejidas.
Mientras abren sus aguayos sobre las mesas, vemos choclo, yuca cocida y papas nativas, chuño (papas rehidratadas y liofilizadas), trozos de plátano con piel y una versión de chuño de la oca, un tubérculo andino. Algunos trajeron habas, verdes o marrones, secadas en la planta. Unos pocos prepararon salsa de tomates con trozos de queso fresco. Otros hicieron tortitas tradicionales de puré de papas con trozos de cebolla y algunas otras verduras. Qué manera tan deliciosa de estrechar lazos entre los miembros de la comunidad.
Justo cuando estamos terminando este festÃn culinario, empieza a granizar y, a juzgar por la oscuridad del cielo, no parará en la próxima hora. Jeff sugiere que, mientras esperamos a que se despeje, podemos ver un video en aymara, la lengua local que se habla en esta parte del paÃs. Sin embargo, el granizo que cae sobre las calaminas del tejado ahoga el sonido de su portátil.
Fernando Villca, el joven presidente de la asociación de campesinos, sugiere que nos traslademos todos a la pequeña sala del centro de innovación, ya que allà tienen un techo aislante y un sistema de altavoces. Con un poco de ayuda de Roly Cota (el extensionista de Prosuco), descubren cómo conectar el portátil al altavoz por Bluetooth. Está claro que los jóvenes saben de tecnologÃa en todas partes del mundo.
De inicio a fin, las mujeres y los hombres están completamente cautivados por el video sobre las barreras vivas. Reconocen la t’ola, un grupo de arbustos locales que los agricultores del video multiplican a partir de semillas, y cómo luego las siembran en plantines para proteger su suelo de la erosión del viento. Tras el video, nuestro público se pone inmediatamente a discutir entre ellos, y luego se dirige a Jeff: “Enséñanos otro”.
Mientras tanto, el tiempo se ha despejado y Roly Cota nos insta a empezar con la filmación. Promete a los agricultores proyectarles más videos en aymara en su próxima visita, cuando también les enseñará a navegar por la plataforma de videos de Access Agriculture, donde los agricultores pueden ver más de cien videos de formación en español. No hay nada más poderoso que una demanda claramente articulada por parte de los agricultores.
Cuando Roly pregunta quién está dispuesto a participar en las actividades de filmación de los próximos dÃas, todos los agricultores se ofrecen voluntarios y unos pocos piden ser entrevistados ante la cámara.
Al final del segundo dÃa, todos los agricultores que han participado alegremente quieren saber cuándo estará el video en Internet. “No vemos la hora de hacernos famosos en todo el mundo”, rÃe Juana MartÃnez, que ha comprobado los beneficios de las fumigaciones foliares ecológicas en sus papas. Está claro que quiere convertirse en una ferviente embajadora del biofertilizante artesanal.
Video’s bekijken met boeren
Toen we onlangs in Bolivia een trainingsvideo voor boeren maakten, lieten we de gemeenschap een van onze vorige video’s zien. Dit bleek een nuttige manier te zijn om de boeren te helpen begrijpen hoe de video eruit zal zien en hoe hij zal worden gemaakt. Het motiveerde de boeren ook om mee te doen.
Wanneer we aankomen in het dorp Chigani Alto, aan de oevers van het Titicacameer, op een hoogte van 4.000 meter, hebben 18 leden van de plaatselijke boerenvereniging zich verzameld bij het kleine gebouw met een uithangbord waarop staat dat het een onderzoeks- en opleidingscentrum voor biologische productiemiddelen is. Vergeleken met de fabriek die we eerder bezochten (zie blog: Commercialising organic inputs), tonen de 2 kleine kamers niet meteen geavanceerde apparatuur. Een goed onderhouden pittoresk kerkje ernaast geeft aan dat dit een kleine gemeenschap is.
De leden van de gemeenschap brengen de lunch mee. De stijl lijkt een beetje op een picknick, apthapi genoemd in het Aymara, meestal traditionele gerechten in hun geweven dekens.
Terwijl ze hun dekens op de tafels openslaan, zien we gekookte maïs aan de kolf, gekookte cassave en inheemse aardappelen, chuño (gerehydrateerde, gevriesdroogde aardappelen), stukjes bakbanaan in de schil, en een chuño-versie van oca, een Andes-knol. Sommigen brachten tuinbonen mee, groene of bruine die aan de plant gedroogd waren. Enkelen bereidden een salsa van tomaten met stukjes verse kaas. Anderen maakten traditionele pannenkoeken van aardappelpuree met stukjes ui en andere groenten. Wat een heerlijke manier om de banden tussen de leden van de gemeenschap aan te halen.
Net als we dit culinaire feest aan het beëindigen zijn, begint het te hagelen, en te oordelen naar de zwartheid van de lucht zal het het komende uur niet ophouden. Jeff stelt voor dat we, terwijl we wachten tot het weer opklaart, een video bekijken in het Aymara, de lokale taal die in dit deel van het land wordt gesproken. De hagel op de golfplaten van het dak overstemt echter het geluid van zijn laptop.
Fernando Villca, de jonge voorzitter van de boerenvereniging, stelt voor dat we allemaal verhuizen naar de kleine ruimte van het opleidingscentrum, want daar hebben ze een geïsoleerd dak en een luidsprekersysteem. Met een beetje hulp van Roly Cota (de voorlichter van Prosuco) zoeken ze uit hoe ze de laptop via Bluetooth met de luidspreker kunnen verbinden. Jonge mensen zijn duidelijk tech-savvy, waar we ook komen.
Van begin tot eind zijn de vrouwen en mannen volledig geboeid door de video over levende hagen. Ze herkennen de t’ola, een groep lokale struiken die de boeren in de video uit zaad vermeerderen, en hoe ze die vervolgens in heggen planten om hun grond te beschermen tegen winderosie. Na de video begint ons publiek meteen onderling te discussiëren, om zich vervolgens tot Jeff te wenden: “Laat ons er nog een zien.”
Ondertussen is het weer opgeklaard en Roly Cota spoort ons aan te beginnen met filmen. Hij belooft de boeren dat hij bij zijn volgende bezoek meer video’s in het Aymara voor hen zal vertonen, wanneer hij ook zal laten zien hoe ze kunnen navigeren op het videoplatform van Access Agriculture, waar de boeren meer dan honderd trainingsvideo’s in het Spaans kunnen bekijken. Niets is krachtiger dan een duidelijk geformuleerde vraag van de boeren.
Als Roly vraagt wie de komende dagen mee wil filmen, bieden alle boeren zich aan en een paar vragen of ze voor de camera geïnterviewd kunnen worden.
Aan het eind van de tweede dag willen alle boeren die vrolijk hebben meegedaan weten wanneer de video op internet komt. “We kunnen niet wachten om wereldberoemd te worden,” lacht Juana MartÃnez, die de voordelen van biologische bladbemesting op haar aardappelen heeft gezien. Ze wil duidelijk een fervent ambassadeur worden van zelfgemaakte, biologische meststoffen.
Nederlandse versie hieronder
As the world is waking up to address the challenges of environmental degradation and climate change, many countries realize that chemical fertilizers and pesticides are technologies of the past. While organic and ecological farmers use their ingenuity to keep pests and diseases at bay and to improve soil fertility with local inputs, the commercial sector has also seen the enormous potential to sell natural products.
Welcomed by engineer Jimmy Ciancas, at BioTop, the commercial wing of Proinpa, a Bolivian research agency headquartered in Cochabamba. Jeff, Ana, Marcella and I are impressed by the sophisticated, technical setup of the BioTop plant where they mass produce a wide range of organic inputs, such as probiotics. BioTop has invested decades of research and development into its organic inputs, testing them all on farmers’ field before producing them commercially.
After analysing local soil samples in the laboratory, the most effective micro-organisms are isolated, and then mass multiplied. Besides beneficial lactic acid bacteria and yeasts, BioTop also produces bacteria and fungi that can kill insect pests or harmful fungi. In each of their four bioreactors, they can multiply 120 litres of highly concentrated micro-organisms, once every three days. As it only takes 100 ml to spray a hectare, their current set up provides organic inputs for 400,000 hectares of agricultural land.
This technology has an enormous potential to boost organic and natural farming across the globe. It is also good to see a country like Bolivia making its own organic inputs, keeping some measure of independence from multinational corporations.
When we tell Jimmy Ciancas that we are making a farmer training video on biol, a fermented liquid fertilizer, we ask if Proinpa also makes this. “It is one of the few products that we do not produce, because there is no profit to be made with biol. It requires too much work. Also, our commercial organic inputs need to be certified by SENASAG, the national certification agency, so we need to have highly standardised products. If the label says that it contains one type of micro-organism at a given concentration, the product needs to be as stated on the label.â€
I realize that these regulations are intended to standardise products, but they also limit the ability of a company to make more complex mixtures. A spoonful of soil has thousands of species of micro-organisms, so limiting a preparation to just one species may do little to increase the diversity of a complex living soil community.
I wondered if biol could be useful to fight a soil pathogen, or to boost soil fertility, so I ask Jimmy Sianca if biol is a useful technology for farmers. “Yes, of course it is. It enriches the complex community of soil micro-organisms with a variety of beneficial bacteria, fungi and yeasts.†As farmers mix legumes that are rich in plant hormones with the fresh manure of their animals, the micro-organisms in biol made by one farmer will differ from this made by another.
I was glad to hear an expert confirm the usefulness of biol, a low-tech technology. The training video we are making on biol will be appreciated by farmers who want to make their own solutions.
The visit to the factory reminded us that bioinputs may be profitably made on different scales. A modern company with a state-of-the-art plant can refine specific, beneficial micro-organisms and sell them to farmers in convenient bottles. Meanwhile, farmers can make their own inputs with many micro-organisms, which will also fight pests and improve the soil. Commercial and craft styles of making beneficial organisms will both be useful in the transition away from imported agrochemicals.
Watch related videos on the Access Agriculture video platform
Healthier crops with good micro-organisms
Organic biofertilizer in liquid and solid form
Good microbes for plants and soil
Vermiwash: an organic tonic for crops
Commercialisering van biologische inputs
Nu de wereld wakker wordt om de uitdagingen van de verloedering van het milieu en de klimaatverandering aan te pakken, beseffen veel landen dat chemische meststoffen en pesticiden technologieën uit het verleden zijn. Terwijl biologische en ecologische boeren hun vindingrijkheid gebruiken om plagen en ziekten op afstand te houden en de vruchtbaarheid van de bodem te verbeteren met lokale inputs, heeft ook de commerciële sector het enorme potentieel gezien om natuurlijke producten te verkopen.
Verwelkomd door ingenieur Jimmy Ciancas, bij BioTop, de commerciële vleugel van Proinpa, een Boliviaans onderzoeksinstituut met hoofdkantoor in Cochabamba. Jeff, Ana, Marcella en ik zijn onder de indruk van de geavanceerde, technische opzet van de BioTop-fabriek waar ze een breed scala aan biologische inputs, zoals probiotica, in massa produceren. BioTop heeft tientallen jaren van onderzoek en ontwikkeling geïnvesteerd in zijn biologische inputs en heeft ze allemaal getest op het veld van de boeren voordat ze commercieel worden geproduceerd.
Na analyse van lokale bodemmonsters in het laboratorium worden de meest effectieve micro-organismen geïsoleerd en vervolgens massaal vermenigvuldigd. Naast nuttige melkzuurbacteriën en gisten produceert BioTop ook bacteriën en schimmels die insectenplagen of schadelijke schimmels kunnen doden. In elk van hun vier bioreactoren kunnen ze 120 liter sterk geconcentreerde micro-organismen vermenigvuldigen, eens in de drie dagen. Aangezien er slechts 100 ml nodig is om een hectare te besproeien, levert hun huidige opzet biologische inputs voor 400.000 hectare landbouwgrond.
Deze technologie heeft een enorm potentieel om de biologische en ecologische landbouw over de hele wereld te stimuleren. Het is ook goed om te zien dat een land als Bolivia zijn eigen biologische inputs maakt, zodat het enigszins onafhankelijk blijft van multinationals.
Als we Jimmy Ciancas vertellen dat we een trainingsvideo maken over biol, een gefermenteerde vloeibare meststof, vragen we of Proinpa die ook maakt. “Het is een van de weinige producten die we niet maken, want met biol valt geen winst te maken. Het vergt te veel werk. Bovendien moeten onze commerciële biologische inputs worden gecertificeerd door SENASAG, het nationale certificeringsagentschap, dus moeten we sterk gestandaardiseerde producten hebben. Als op het etiket staat dat het één soort micro-organisme in een bepaalde concentratie bevat, moet het product zijn zoals op het etiket staat.”
Ik besef dat deze voorschriften bedoeld zijn om producten te standaardiseren, maar ze beperken ook de mogelijkheden van een bedrijf om complexere mengsels te maken. Een lepel grond bevat duizenden soorten micro-organismen, dus het beperken van een preparaat tot slechts één soort kan weinig bijdragen aan de diversiteit van een complexe levende bodemgemeenschap.
Ik vroeg me af of biol nuttig zou kunnen zijn om een bodemziekteverwekker te bestrijden, of om de vruchtbaarheid van de bodem te verhogen, dus vroeg ik Jimmy Sianca of biol een nuttige technologie is voor boeren. “Ja, natuurlijk is het dat. Het verrijkt de complexe gemeenschap van bodemmicro-organismen met een verscheidenheid aan nuttige bacteriën, schimmels en gisten.”
Aangezien boeren peulvruchten die rijk zijn aan plantenhormonen mengen met de verse mest van hun dieren, zullen de micro-organismen in biol die door de ene boer worden gemaakt, verschillen van die van een andere boer.
Ik was blij een deskundige het nut van biol, een low-tech technologie, te horen bevestigen. De trainingsvideo die we over biol maken zal gewaardeerd worden door boeren die hun eigen oplossingen willen maken.
Het bezoek aan de fabriek herinnerde ons eraan dat bio-inputs op verschillende schaalniveaus rendabel kunnen worden gemaakt. Een modern bedrijf met een ultramoderne fabriek kan specifieke, nuttige micro-organismen verfijnen en ze in handige flesjes aan de boeren verkopen. Ondertussen kunnen boeren hun eigen inputs maken met vele micro-organismen, die ook plagen bestrijden en de bodem verbeteren. Zowel commerciële als ambachtelijke methoden om nuttige organismen te maken zullen nuttig zijn bij de overgang van geïmporteerde landbouwchemicaliën.
Bekijk gerelateerde videos op het Access Agriculture video platform
Healthier crops with good micro-organisms
Organic biofertilizer in liquid and solid form
Vea la versión en español a continuación
Nederlandse versie hieronder
Laura Guzmán grew up on a small farm on the edge of the city of Cochabamba, went to university, graduated with a law degree, and then left home. She was working in La Paz, Bolivia’s unofficial capital city, and doing well. Her work with a land reform agency involved a lot of field work, and on one trip she filled up her water bottle in a stream, unaware that it was contaminated from a mine upstream. Laura became very ill, and her doctor advised her that she was on the verge of developing stomach cancer. He advised her to try to avoid food produced with agrochemicals, as she needed to be more careful with her health.
On Laura’s occasional weekend visits home, she would help her mom, who had recently become certified to grow organic vegetables. Laura began to take a few vegetables back to her apartment in La Paz. She noticed that they lasted a lot longer. A conventionally-grown tomato from the market might last for five days, while an organic tomato from home would last at least two weeks. She took this as a sign that agroecological produce was healthier.
Laura eventually left her job and returned home. She began to get involved in the farm work, and loved it, especially the calm feeling she got when she worked out-doors with the plants. In 2020, she took a training from Agrecol Andes, a local NGO, to become a certified organic farmer herself, and joined her mother’s group of agroecological farmers.
Paul and Marcella and I met Laura recently at her home, where she was helping the group, mostly women, package their produce for a home delivery service called BolSaludable: from “bolsa†(bag) and “saludable†(healthy).
On Sundays, Laura also sells her produce at an open air market. She wins over her customers one at a time. She tells them that her vegetables cost a little more, because they are free of chemicals. Some customers don’t care, but some come back the following week and say that they read on the Internet that pesticide use is quite high in Bolivia (especially on tomatoes). “We are taking poison home!†one alarmed customer told her.
At the Sunday market, Laura sells some of her family’s produce, some from neighbors, and some healthy produce that she buys from wholesalers. For example, the large squash, called “zapallo†locally, is popular for making soup in Bolivia. Organic zapallo is not available, but few chemicals are used in this crop, and so Laura buys it to sell to her customers. Business is so brisk that Laura´s brother and a cousin also help at their stand.
Now 30-years-old, Laura is so happy with her work that she encourages other young people to follow her example, “because with ecological farming you not only care for yourself, you care for the earth, you care for the environment. And what’s more, you care for the future generations.â€
Related Agro-Insight blog
UNA JOVEN ABOGADA VUELVE A CASA, A SEMBRAR SALUD
Por Jeff Bentley, 29 enero 2023
Laura Guzmán creció en una pequeña granja a las afueras de Cochabamba, fue a la universidad, se graduó en derecho y se marchó de casa. Trabajaba en La Paz, la capital no oficial de Bolivia, y le iba bien. Trabajaba con una agencia de reforma agraria, que involucraba muchas salidas al campo. En un viaje llenó su botella de agua en una vertiente, sin saber que estaba contaminada por una mina situada rÃo arriba. Laura se puso muy enferma y su médico le advirtió de que estaba a punto de desarrollar un cáncer de estómago. Le aconsejó que evitara los alimentos producidos con agroquÃmicos, ya que debÃa ser más cuidadosa con su salud.
En sus visitas ocasionales a casa los fines de semana, Laura ayudaba a su madre, que acababa de certificarse para cultivar verduras ecológicas. Laura empezó a llevarse algunas verduras a su departamento en La Paz. Se dio cuenta de que duraban mucho más. Un tomate convencional del mercado podÃa durar cinco dÃas, mientras que un tomate ecológico de casa duraba al menos dos semanas. Lo interpretó como una señal de que los productos agroecológicos eran más sanos.
Laura dejó su trabajo y volvió a casa. Empezó a involucrarse en el trabajo de la granja, y le encantó, especialmente la sensación de calma que tiene cuando trabaja al aire libre con las plantas. En 2020, recibió formación de Agrecol Andes, una ONG local, para convertirse en agricultora ecológica certificada, y se unió al grupo de agricultores agroecológicos de su madre.
Paul, Marcella y yo conocimos a Laura hace poco en su casa, donde ayudaba al grupo de agricultoras, en su mayorÃa mujeres, a empaquetar sus productos para un servicio de entrega a domicilio llamado BolSaludable: de “bolsa” y “saludable”.
Los domingos, Laura también vende sus productos en un mercado al aire libre. Se gana a sus clientes de uno en uno. Les dice que sus verduras cuestan un poco más porque no tienen productos quÃmicos. A algunos clientes les da igual, pero otros vuelven a la semana siguiente y dicen que han leÃdo en Internet que el uso de plaguicidas es bastante elevado en Bolivia (sobre todo en los tomates). “Nos llevamos veneno a casa”, le dijo un cliente alarmado.
En el mercado de los domingos, Laura vende algunos productos de su familia, otros de los vecinos y otros sanos que compra a mayoristas. Por ejemplo, la calabaza grande, llamada “zapallo” localmente, es popular para hacer sopa en Bolivia. El zapallo ecológico no está disponible, pero en este cultivo se usan pocos productos quÃmicos, por lo que Laura lo compra para venderlo a sus clientes. El negocio es tan dinámico que el hermano y un primo de Laura también ayudan en su puesto.
A sus 30 años, Laura está tan contenta con su trabajo que anima a otros jóvenes a seguir su ejemplo, “porque con la agricultura ecológica no sólo te cuidas tú. Cuidas la tierra, cuidas el medio ambiente. Y es más, vas a cuidar a las futuras generaciones.â€
Previamente en el blog de Agro-Insight
Een jonge advocaat komt thuis om te boeren
Laura Guzmán groeide op op een kleine boerderij aan de rand van de stad Cochabamba, ging naar de universiteit, studeerde af met een rechtendiploma en verliet toen haar huis. Ze werkte in La Paz, de onofficiële hoofdstad van Bolivia, en deed het goed. Op een reis vulde ze haar waterfles in een beek, zonder te weten dat die was verontreinigd door een mijn stroomopwaarts. Laura werd erg ziek en haar dokter adviseerde haar dat ze op het punt stond maagkanker te krijgen. Hij raadde haar aan te proberen voedsel te vermijden dat met landbouwchemicaliën was geproduceerd, omdat ze voorzichtiger met haar gezondheid moest omgaan.
Tijdens Laura’s occasionele weekendbezoeken aan huis hielp ze haar moeder, die onlangs gecertificeerd was om biologische groenten te telen. Laura begon wat groenten mee te nemen naar haar appartement in La Paz. Ze merkte dat ze veel langer meegingen. Een conventioneel geteelde tomaat van de markt ging misschien vijf dagen mee, terwijl een biologische tomaat van thuis minstens twee weken meeging. Ze zag dit als een teken dat agro-ecologische producten gezonder waren.
Laura verliet uiteindelijk haar baan en keerde terug naar huis. Ze begon zich bezig te houden met het werk op de boerderij en vond het heerlijk, vooral het rustige gevoel dat ze kreeg als ze buiten met de planten werkte. In 2020 volgde ze een opleiding bij Agrecol Andes, een lokale NGO, om zelf een gecertificeerde biologische boerin te worden, en sloot ze zich aan bij de groep agro-ecologische boeren van haar moeder.
Paul en Marcella en ik ontmoetten Laura onlangs bij haar thuis, waar ze de groep, voornamelijk vrouwen, hielp hun producten te verpakken voor een thuisbezorgdienst met de naam BolSaludable: van “bolsa” (zak) en “saludable” (gezond).
Op zondag verkoopt Laura haar producten ook op een openluchtmarkt. Ze wint haar klanten één voor één voor zich. Ze vertelt hen dat haar groenten iets duurder zijn, omdat ze vrij zijn van chemicaliën. Sommige klanten kan het niet schelen, maar sommige komen de week daarop terug en zeggen dat ze op internet hebben gelezen dat er in Bolivia veel pesticiden worden gebruikt (vooral op tomaten). “We nemen gif mee naar huis!” zei een verontruste klant tegen haar.
Op de zondagsmarkt verkoopt Laura een deel van de producten van haar familie, een deel van de producten van de buren, en een deel gezonde producten die ze bij de groothandel koopt. Zo is de grote pompoen, die in Bolivia “zapallo” wordt genoemd, populair voor het maken van soep. Biologische zapallo is niet verkrijgbaar, maar er worden weinig chemicaliën gebruikt bij dit gewas, en dus koopt Laura het om aan haar klanten te verkopen. De zaken gaan zo goed dat Laura’s broer en een neef ook helpen in hun kraam.
Laura, nu 30 jaar oud, is zo blij met haar werk dat ze andere jonge mensen aanmoedigt haar voorbeeld te volgen, “want met ecologische landbouw zorg je niet alleen voor jezelf, maar ook voor de aarde, voor het milieu. En bovendien zorg je voor de toekomstige generaties.”
