Nederlandse versie hieronder
In Belgium we have an expression: âall Belgians are born with a brick in their stomachâ, meaning that all citizens aspire to build their own house someday. But when bricks are literally eaten, something has gone seriously wrong.
Some 25 years ago, during one of my first projects in Sri Lanka, news came out that chilli powder was mixed with ground up bricks. Some crooks were trying to make a dishonest profit. Ground chilli and powdered bricks are of a similar colour and consistency. Few buyers taste the chilli powder when they buy it, and as chilli is typically added to sauces, never eaten straight, a cheating dealer supplying to regional or international markets for customers he would never see again at times could get away with such a scam. Â
Fortunately, in Europe we have a long history of food safety standards, regulations and government institutes safeguarding the quality of the food that enters the market and ends up on our plates. But such systems are absent, dysfunctional or just getting started in many developing countries.
Yet many developing countries have an advantage when it comes to food safety: short food chains. Control measures on food safety are less important when one relies on short food chains. In Sri Lanka, for instance, I used to patronize spice gardens where urban people would stock up on black pepper, chilli or cardamom. Over the years the customers would establish a relationship based on trust with the family running the spice garden. Even in the markets, most vendors know their regular customers, and would never risk selling them a fake product. Suppliers are motivated to sell high-quality products to their valuable, steady customers.
I had forgotten about this incidence of adulterated chilli until recently. While reading the book The True History of Chocolate, I was struck by one particular paragraph on food adulteration. Cacao had spread from Latin America to Portuguese, Spanish, English and French colonies across Africa and Asia in the 19th century.
In 1828, the Dutch chemist Coenraad Van Houten took out a patent on a process to make powdered chocolate with a very low fat content. The Industrial Revolution was in full swing and entrepreneurs in England and America established their first companies to make chocolate for the masses. For centuries, chocolate had only been known as a foamy drink, consumed mainly by the royalty, aristocracy and clergy.
Already in 1850, the British medical journal The Lancet mentioned the creation of a health commission for the analysis of foods. According to the journal suspicions about the quality of the mass-produced chocolate proved correct: in 39 out 70 samples, chocolate had been adulterated with red brick powder. Similar results were obtained from samples of chocolate seized in France. The investigations led to the establishment of the British Food and Drug Act of 1860 and the Adulteration of Food Act of 1872.
A similar trend took place in the milk industry.
In Belgium, starting in 1900, machines were deployed to scale up butter production. Just two years later, the Belgian farmersâ organisation, the Boerenbond (Farmersâ League) decided to employ food consultants to check the administration, hygiene and quality of the dairies. In 1908, the Boerenbond established a food laboratory which it deemed necessary to help curb the increase in butter adulteration.
Now, more than a century later, the Covid-19 pandemic has exposed once more the vulnerability of a globalised food system with long supply chains. Slightly more than 50% of all food produced in Belgium is exported, including milk. As the demand from China dropped, this left farmers unable to sell dairy, meat and potatoes. Belgian dairy cooperatives also struggled to have sufficient packaging material, as this relied on imports of certain materials.
Such troubles are triggering people to rethink how to make our food system more sustainable. For a long time, food safety regulations were assumed to be the main pillar of a safe food system, but the pandemic has revealed that the complexity of a global food system makes it prone to breaking down, leaving producers and consumers vulnerable. Over the years, overly rigid food safety standards in Belgium have discouraged farmers from adding value to their own produce and selling it on their farm. Triggered by the crisis, the Belgian Minister for Agriculture, Denis Ducarme, has just reduced the stringency on food safety control for farm-made cheese. More will hopefully be done in the near future to encourage farmers to process and sell food on their farm. In these short food chains, farmers will be motivated to make clean, healthy products.
The food in Europe is reasonably safe and healthy, but Covid-19 has shown us how modern food systems are fragile. Burdensome regulations oppress smallholders until they are not even able to make a cheese for their neighbours. By investing in shorter food chains, we can make our food systems more resilient, and bring back the distinctive flavours of local foods. Â Shorter, more adaptable food chains will build trust, while leaving the bricks to those who are building houses.
Further reading
Belgische Boerenbond. 1990. 100 Jaar Boerenbond in Beeld. 1890-1990. Dir. Eco-BB â S. Minten, Leuven, 199 pp.
Sophie D. Coe and Michael D. Coe. 1996. The True History of Chocolate. Thames and Hudson Ltd, London, 280 pp.
Related blogs
Related videos
Bakstenen eten
In BelgiĂ« hebben we een uitdrukking: “alle Belgen worden geboren met een baksteen in hun maag”, wat betekent dat alle burgers ernaar streven ooit hun eigen huis te bouwen. Maar wanneer bakstenen letterlijk worden opgegeten, is er iets grondig misgegaan.
Zo’n 25 jaar geleden, tijdens een van mijn eerste projecten in Sri Lanka, kwam het nieuws naar buiten dat chilipoeder vermengd was met vermalen bakstenen. Sommige oplichters probeerden op een oneerlijke manier winst te maken. Gemalen chilipeper en baksteenpoeder hebben een vergelijkbare kleur en consistentie. Weinig kopers proeven het chilipoeder wanneer zij het kopen, en aangezien chilipeper gewoonlijk aan sauzen wordt toegevoegd en nooit rechtstreeks wordt gegeten, zou een oplichter die aan regionale of internationale markten levert voor klanten die hij soms nooit meer zou zien, met een dergelijke zwendel kunnen wegkomen.Â
Gelukkig hebben we in Europa een lange geschiedenis van voedselveiligheidsnormen, voorschriften en overheidsinstellingen die de kwaliteit waarborgen van het voedsel dat op de markt komt en op ons bord belandt. Maar in veel ontwikkelingslanden ontbreken dergelijke systemen, zijn ze disfunctioneel of staan ze nog in de kinderschoenen.
Toch hebben veel ontwikkelingslanden een voordeel als het om voedselveiligheid gaat: korte voedselketens. Controlemaatregelen voor voedselveiligheid zijn minder belangrijk wanneer men vertrouwt op korte voedselketens. In Sri Lanka, bijvoorbeeld, bezocht ik vaak kruidentuinen waar stadsbewoners zwarte peper, chilipeper of kardemom insloegen. In de loop der jaren bouwden de klanten een vertrouwensrelatie op met de families die de kruidentuinen beheerden. Zelfs op de markten kennen de meeste verkopers hun vaste klanten en zouden zij nooit het risico nemen hen een vals product te verkopen. Leveranciers zijn gemotiveerd om kwaliteitsproducten te verkopen aan hun waardevolle, vaste klanten.
Tot voor kort was ik dit geval van versneden chilipeper vergeten. Toen ik het boek âThe True History of Chocolateâ las, werd ik getroffen door een bepaalde paragraaf over voedselvervalsing. Cacao had zich in de 19e eeuw verspreid van Latijns-Amerika naar Portugese, Spaanse, Engelse en Franse kolonies in Afrika en AziĂ«. In 1828 nam de Nederlandse chemicus Coenraad Van Houten een patent op een proces om chocolade in poedervorm te maken met een zeer laag vetgehalte. De IndustriĂ«le Revolutie was in volle gang en ondernemers in Engeland en Amerika richtten hun eerste bedrijven op om chocolade voor de massa te maken. Eeuwenlang was chocolade alleen bekend geweest als een schuimdrank, die vooral werd geconsumeerd door de adel, de aristocratie en de geestelijkheid.
Reeds in 1850 vermeldde het Britse medische tijdschrift The Lancet de oprichting van een gezondheidscommissie voor de analyse van voedingsmiddelen. Volgens het tijdschrift bleken de vermoedens over de kwaliteit van de in massa geproduceerde chocolade juist: in 39 van de 70 monsters was chocolade vermengd met rode baksteenpoeder. Vergelijkbare resultaten werden verkregen met in Frankrijk in beslag genomen chocolademonsters. De onderzoeken leidden tot de invoering van de Britse Food and Drug Act van 1860 en de Adulteration of Food Act van 1872.
Een soortgelijke ontwikkeling vond plaats in de melkindustrie. In België werden vanaf 1900 machines ingezet om de boterproductie op te voeren. Amper twee jaar later besloot de Belgische Boerenbond voedingsconsulenten in dienst te nemen om de administratie, hygiëne en kwaliteit van de zuivelfabrieken te controleren. In 1908 richtte de Boerenbond een voedingslaboratorium op, dat nodig werd geacht om de toename van het aantal botervervalsingen een halt toe te roepen.
Nu, meer dan een eeuw later, heeft de Covid-19-pandemie eens te meer de kwetsbaarheid blootgelegd van een geglobaliseerd voedselsysteem met lange leveringsketens. Iets meer dan 50% van alle in België geproduceerde levensmiddelen wordt uitgevoerd, ook melk. Toen de vraag uit China daalde, konden de boeren geen zuivel, vlees en aardappelen meer verkopen. Belgische zuivelcoöperaties hadden ook moeite om over voldoende verpakkingsmateriaal te beschikken, aangezien zij daarvoor afhankelijk waren van de invoer van bepaalde materialen.
Dergelijke problemen zetten mensen ertoe aan na te denken over hoe we ons voedselsysteem duurzamer kunnen maken. Lange tijd werden voedselveiligheidsvoorschriften beschouwd als de belangrijkste pijler van een veilig voedselsysteem, maar de pandemie heeft aan het licht gebracht dat het mondiale voedselsysteem zo complex is dat het gemakkelijk uit elkaar kan vallen, waardoor producenten en consumenten kwetsbaar worden.
In de loop der jaren hebben al te strenge voedselveiligheidsnormen in België boeren ervan weerhouden waarde toe te voegen aan hun eigen producten en deze op hun boerderij te verkopen. Naar aanleiding van de crisis heeft de Belgische minister van Landbouw, Denis Ducarme, onlangs de strenge controles op de voedselveiligheid voor op de boerderij gemaakte kaas versoepeld. Hopelijk zal er in de nabije toekomst meer worden gedaan om boeren aan te moedigen voedsel op hun boerderij te verwerken en te verkopen. In deze korte voedselketens zullen boeren gemotiveerd worden om schone, gezonde producten te maken.
Het voedsel in Europa is redelijk veilig en gezond, maar Covid-19 heeft ons laten zien hoe kwetsbaar moderne voedselsystemen zijn. Lastige regelgeving onderdrukt kleine boeren totdat ze niet eens meer in staat zijn om een kaas te maken voor hun buren.
Door te investeren in kortere voedselketens kunnen we onze voedselsystemen veerkrachtiger maken, en de kenmerkende smaken van lokaal voedsel terugbrengen. Kortere, meer aanpasbare voedselketens zullen vertrouwen wekken, terwijl de bakstenen worden overgelaten aan degenen die huizen bouwen.
Lees meer
Belgische Boerenbond. 1990. 100 Jaar Boerenbond in Beeld. 1890-1990. Dir. Eco-BB â S. Minten, Leuven, 199 pp.
Sophie D. Coe and Michael D. Coe. 1996. The True History of Chocolate. Thames and Hudson Ltd, London, 280 pp.
Gerelateerde blogs van Agro-Insight
Gerelateerde videos
Adulteration in spices, milk and many other commodities has been rampant in India for a long time, though supply chains traditionally are comparatively short. While Europe and other developed countries have had food safety mechanisms in place for a very long time, we are thinking of these safety standards more seriously only recently. Part of our current efforts towards commercializing agriculture includes longer supply chains, yet it seems we have some lessons to draw from European experiences in this regard! Good reading!!